Yüklem Nedir, Özellikleri Nelerdir?
Cümlenin oluşumunda temel görevi üstlenen öğedir. Cümlede iş, oluş, hareket ve yargı bildiren öğedir.
Örnek: Ali camı kırdı. (Yüklem)
İsim soylu kelimeler de ekfiil alarak yüklem olabilir.
Örnek: Ceren’in en sevdiği çiçek, güldür. (“Gül“ kelimesi
ekfiil almış ve yüklem görevinde…)
Yüklemsiz cümle olmaz. (Eksiltili cümleler hariç.)
Örnek: - Nereye gidiyorsun Harun? - Babamın yanına…
(“Babamın yanına gidiyorum .” Anlamını veriyor. )
Bir cümlede bir yüklem olabileceği gibi birden fazla da
olabilir.
Örnek: Ali geldi, bekledi ve gitti.
Tek bir kelime yüklem olabileceği gibi kelime grubu da
yüklem olabilir.
Örnek1: İbrahim kitap okuyor.
Örnek2: Havva, Cansu’nun
arkadaşıdır. (İsim Tamlaması yüklem görevinde kullanılmış.)
Örnek3: Reşat’ın
gözleri ışıl ışıldır. (İkileme yüklem görevinde kullanılmış.)
Yüklem cümlenin sonunda bulunur; ancak devrik cümlelerde
cümlenin başında veya ortasında yer alabilir.
Örnek1: Atakan maça gidiyor. (Cümlenin sonunda)
Örnek2:
Atakan gidiyor maça. (Cümlenin ortasında)
Örnek3: Gidiyor Atakan maça.
(Cümlenin başında)
Cümlenin yüklemi fiil soylu bir kelimeyse “ Fiil Cümlesi
” ; isim soylu bir kelimeyse “ İsim Cümlesi ” dir.
Örnek1: Sebahat yapılan espriye gülüyor. (Gül- fiil
olduğu için cümle fiil cümlesidir.)
Örnek2: Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.
(Ankara isim olduğu için cümle isim cümlesidir.)
Yüklem cümlenin en önemli öğesidir. Fiil cümlelerinde
vurgulanmak istenen kelime ya da kelime grubu yüklemden hemen önce gelir. İsim
cümlelerinde ise vurgulanmak istenen kelime yüklemin kendisidir.
Örnek1: Yarın tatile gidiyoruz. (“Tatile” kelimesi vurgulanmış.)
Örnek2: Tatile yarın gidiyoruz. (“Yarın” kelimesi vurgulanmış.) Örnek3: Gülleri
ve halısıyla ünlü şehrimiz, Isparta’dır. (“Isparta” kelimesi vurgulanmıştır.
İsim cümlesi olduğu için. İsim cümlesi olmasaydı, “Yüklemden bir önceki öğe
vurgulanmıştır.” derdik.)
Not: Yüklem fiil olsa da cümlenin başında kullanılmışsa vurgu yine yüklemin üzerinde olur.
0 yorum: